Thursday, October 16, 2014

जन्मदाखल्याची ऐशीतैशी

स्थळ : सेनापती बापट मार्गावरील सोसायटीमधील फ्लॅट
 पात्रे :  आई,वडील, दोन मुली तन्मया वय वर्षे २३ ,  मैत्रेयी वय १८
  (पार्श्वभूमी : तन्मयाने प्रॉडक्ट डीझायनचा चार वर्षाचा कोर्स पूर्ण केलेला असून तिला इंग्लंडमधील बर्मिंगहॅम येथे पोस्ट ग्रॅज्युएशन करीता प्रवेश मिळाला आहे. सुरुवातीच्या फॉर्म्यालिटीज पूर्ण झाल्यात आता व्हिसासाठी लागणाऱ्या कागदपत्रांची जुळवाजुळव चालू आहे.)

बाबा : तन्मया, तू व्हिसासाठी काय काय documents लागतात ते विचारलेस का?
तन्मया : हो, बाबा माझ्याकडे फक्त birth certificate नाही
बाबा : ते कसं नाही? तू नीट बघितलस का?
तन्मया : हो, बाबा हि बघा फाईल
बाबा : हे काय आहे? तुम्हा मुलींना मराठी वाचता येत नाही हे बघ
तन्मया : बाबा ,मला वाचता येतं हा जन्माचा दाखला आहे this is not birth certificate
बाबा : अगं जन्माचा दाखला म्हणजेच birth certificate
आई : अहो, हा दाखला नाही चालणार , तिच्या जन्मानंतर महिन्याभरातच आपण तो घेतलाय,पण त्याच्यावर तिचं नाव नाहीये आ्णि birth certificate दुसरं असत त्याला
        मराठीत ’जन्म प्रमाणपत्र’ असं म्हणतात.

तन्मया: अहो बाबा हा दाखला मराठीत आहे UK च्या व्हिसाला तो कसा चालेल?
बाबा : आयला, मग आता birth certificate साठी खेटे घालणं आल !
आई : तुम्ही कशाला खेटे घालताय, ती जाईल ना? लहान नाही ती आता
तन्मया : माझं वय काढायची जरुर नाही , जाईन मी पण कुठे जायच ते नीट सांगा
मैत्रेयी : cool mama and didi. टि.व्ही वरच्या ads बघत नाहीस का? आपला महाराष्ट्र सगळ्यात पुढे.... घोलेरोडच्या वॉर्ड ऑफिसला जा तिकडे मिळेल सगळी info
तन्मया : समजलं , जाते मी उद्या -परवा.
(दोन दिवसांनंतर , स्थळ : घोले रोड वॉर्ड ऑफिस वेळ : दुपारी चार दोन मध्यमवयीन स्त्रीया ’होणार सून मी त्या घरची’या टि.व्ही सिरीयल वर मौलिक चर्चा करताना)
पहिली : ए, त्या जान्हवीची मेमरी कधी येणार बाई , त्या बिच्चाऱ्या श्री ची अवस्था बघवत नाही गं
दुसरी : होना, आत्ता कुठे जरा सुरळीत होत होत सगळ, हे काय मधेच
पहिली : सिरीयल लांबवायला काहीतरी करतात
तन्मया : मला birth certificate हवयं त्यासाठी काय करायच?
पहिली : बोर्डाकडे बोट दाखवते , अवंतिका मधेपण नाही का तिची मेमरी गेली आणि ती रविंद्र मंकणीला विसरली
दुसरी : मला ना त्या जान्हवीचे ड्रेस खूप आवडतात आणि तिचं मंगळसूत्र तर किती फेमस झालय
तन्मया : मला फॉर्म द्याना, वाचला मी तो बोर्ड
पहिली : वेळ संपली आता मॅडम , उद्या या. वाचलत ना बोर्डवर २ ते ४ मधेच फॉर्म मिळेल
तन्मया : अहो पण आत्ता ४ वाजून २च मिनिटे झाली आहेत, मी येवुन १५-२० मिनिटे होवुन गेली, इथे कोणीच नव्हते त्यावेळी
पहिली : कोणीच नव्हते रांगेत म्हणून आम्ही इथेच चहाला गेलो होतो,  चार वाजून गेलेत ना आता या उद्या बरोबर २ ला या
(दुसऱ्या दिवशी दोन वाजता तन्मया वॉर्ड ऑफिसला जाते, आजचा चर्चेचा विषय सिरीयल ’जुळून येती रेशीमगाठी” आहे)
दुसरी : मेघनानी असं नको होत करायला
पहिली : म्हणजे, तिनें त्या पहिल्या आदित्य बरोबर पळूनच जायला हवं होत का?
दुसरी : तस नाही गं , कुणालाच सांगायला नको होतं ते प्रकरण , रीयल लाईफ मधे इतकी चांगली माणसं असतात का कुठे? एखाद्या मुलीने लग्नाच्या पहिल्या रात्रीच नवऱ्याला आधीच्या प्रेमाबद्दल सांगितल तर तो घरात घेईल का ठेवून?
पहिली : हो ना, आणि सासू पण कित्ती प्रेमळ अगदी आईच्या वरताण.
तन्मया : फॉर्म द्या ना, पुन्हा म्हणाल वेळ संपली
पहिली : हा घ्या फॉर्म, दोन रुपये सुट्टे द्या
तन्मया तिथल्याच टेबलाशी उभी राहून फॉर्म भरते आणि त्या बाईंकडे जाते
तन्मया : हं , हा फॉर्म भरलाय
दुसरी : भरलेला फॉर्म घ्यायची वेळ १० ते १२ आहे मॅडम . आता उद्या या
तन्मया : अहो पण आत्त इथे कुणीच नाहीये, आणि मला लवकर हवय हो birth certificate , घ्या ना हा फॉर्म प्लीज
पहिली : आमचा नाइलाज आहे मॅडम , नियमाविरुध्द आम्ही काही नाही करु शकत, या तुम्ही उद्या मग २-३ दिवसात मिळून जाइल birth certificate
तन्मया हताश होऊन निघून जाते
दुसऱ्यादिवशी सकाळी १०.३० वाजता तन्मया परत वॉर्ड ऑफिस मध्ये
तन्मया : हा घ्या फॉर्म. आता birth certificate कधी मिळेल?
पहिली  : (फॉर्म वाचून, )मॅडम तुमचा जन्म धनकवडीत झालेला आहे, इथे नाही मिळणार birth certificate,फॉर्म पण इथे नाही घेत आम्ही
तन्मया : मग कुठे मिळेल?
पहिली  : ज्योती , कुठे जायला सांगू ग यांना? आपल्याकडे आपण ग्रामपंचायतीतले नाही घेत ना?
ज्योती(दुसरी) : कसबा ऑफिसला जायला सांग,
पहिली : मॅडम  , कसबा पेठेतला आमच्या जन्म मृत्यू नोंदणी ऑफिसमधे जा तुम्ही
तन्मया कसबा पेठेतल्या जन्म मृत्यू नोंदणी कार्यालयात जाऊन तेथील आधिकारी बाणखेले बाईंकडे जाते
तन्मया : मॅडम मला माझे birth certificate हवे आहे, माझा जन्म धनकवडीत झालेला आहे,मी सध्या सेनापती बापट रोडवर राहत असल्याने घोले रोड्च्या वॉर्ड ऑफिस मध्ये गेले होते, त्यांनी मला तुमच्याकडे पाठविले आहे. हा माझा अर्ज, हा फॉर्म. मला birth certificate कधी मिळेल
बाणखेले मॅडम : धनकवडी ग्रामपंचायतीचे रेकॉर्ड अजून इकडे आलेले नाही, तुम्ही तिकडच्याच कार्यालयात जा तिकडूनच तुम्हाला birth certificate मिळेल
तन्मया : धनकवडी ग्रामपंचायतीचा जन्म मृत्यू नोंदणी विभाग कुठे आहे?
बाणखेले : तिकडे जाऊन चौकशी करा आम्हाला खूप कामे आहेत इथे, पवार दोन चहा पाठवा जरा आणि मोरे बाईंना सांगा मी बोलावलय

तन्मया आता धनकवडी ग्रामपंचायत ऑफिसात वेळ दुपारी १२.३०
धनकवडी ग्रामपंचायत ऑफिसमधे सामसूम एकच माणूस झोपाळलेल्या अवस्थेत.
तन्मया :  मला माझे birth certificate हवे आहे, माझा जन्म धनकवडीत झालेला आहे, कुठे मिळेल?
माणूस : जल्म मृत्यू च ऑफिस कात्रज कचराडेपोपाशी गेलय मॅडम आणि तिकडची वेळ चार ते सहा आहे आत्ता जावुन बी काय फायदा न्हाई, तुम्ही चारलाच जावा तिकडं
तन्मया वैतागुन घरी येते
वेळ : संध्याकाळ स्थळ : घर
तन्मया : आई मी वैतागले आता, मला नको ते birth certificate, मला जायचही नाही कुठे शिकायला. किती हेलपाटे घालायचे?
आई : अगं असं वैतागुन कसं चालेल? आणि तेवढ्या कारणाकरीता एवढी चांगली संधी सोडण योग्य आहे का? शांत हो, चहा घे, खायला देवु का काही करुन?
तन्मया : नको, अगं आता कात्रजच्या कचराडेपोजवळ जायला सांगतात ते.
बाबा : मी जातो उद्या तिकडे, बघतो काय करायच ते.
तन्मया : बाबा कुणाला काही झापु बिपु नका मला birth certificate हवयं
बाबा :  त्याच्यासाठीच जाणार आहे ना, मला नको सांगूस मी करतो बरोबर, don't worry
दुसऱ्या दिवशी तन्मयाचे बाबा धनकवडी कचराडेपो जवळच्या ऑफिसमध्ये  साडेपाचचा सुमार त्या ऑफिसमध्ये एक पुरुष आणि दोन -तीन बायका

बाबा : excuse me, मला माझ्या मुलीचे birth certificate हवयं माझ्या जवळ सगळी कागदपत्रं आहेत ती घ्या आणि कधी मिळेल birth certificate ?
बायका आपापसात :( बघ कसे घोड्यावर बसून येतात जशी आपल्याला दुसरी काही कामच नाहीत )
माणूस : बघू साह्येब द्या ती कागदं , (वाचून) ,लई जुनं रेकॉर्ड हायं  टाईम लागेल बघा
बाबा : नक्की किती वेळ लागेल सांगा ना? फार लांबून याव लागत हो आम्हाला
माणूस : त्ये बी खर साह्येब, तुम्हाला किती अर्जन्सी हाय?
बाबा : अहो त्याशिवाय का घाई करतोय? मुलीला परदेशात जायचय शिकायला पुढल्या महिन्यात birth certificate शिवाय व्हिसा नाही मिळणार..
माणूस : अस्सं हाय का? मग तुम्ही असं करा साहेब परवा या , याच वेळेला मी तयार ठेवतो नक्की
बाबा : Thank you so much, येतो मग मी परवा

परवा त्याच वेळेस बाबा ऑफिसमधे
बायकामधली एक :(आपापसात) ,बघ परवाचा तो घोड्यावरचा साहेब. आणि आपला यडा कांबळे जाईल त्याच्या पुढं पुढं करायला

दुसरी : नवीन आहे ना तो अजुन कळतील त्याला इथले रितीरिवाज

कांबळे : काय हो बाई उगी बडबड करता, आपल कामच हाय ते,कशाला पब्लिकला खेटे घालायला लावायचे?
बाबा : काय झाल का आमच birth certificate?
कांबळे : हे घ्या साहेब, तयार हाय.
बाबा : किती पैसे द्यायचे?
कांबळे: चाळीस रुपये
बाई : पण पैसे घ्यायची वेळ संपली. १० ते २ असते
बाबा : मग आता हो?, कांबळे तुमच्या जवळ देवु का तुम्ही भराल पैसे?
कांबळे : काही अडचण नाही साहेब. पन सुट्टेच द्या
बाबा : Thank you ,
कांबळे : साहेब ,एक विचारु का?
बाबा : विचारा ना?
कांबळे : माझं पोरगं बी जाऊ शकेल का हो शिकायला असच परदेशात?
बाबा : जाईल की त्यात काय? केवढा आहे तुमचा मुलगा?
कांबळे : (लाजुन) आत्ताशिक बालवाडीत जातोय, हां पर म्या त्याला प्रियदर्शनी english medium मधे टाकलय, माझा बाप गेला त्याच्या जागी मी लागलो इथे पहला क्लास फोर म्हणून लागलो ,पर १० वी पास झालो आणि आत्ताच LDC झालोय साहेब,पर माझ्या मुलाला लई शिकवनार मोठ्ठा साहेब करणार
बाबा : (Birth certificate वाचत )नक्की शिकव. तू इतक चांगल काम करतोस ,मुलगा खूप शिकेल तुझा,
बाबा : अरे हे काय, नाव नाही लिहिलेलं मुलीचं नुसतच मुलगी असं काय लिहिलत Birth certificate वर?
कांबळे : असं झाल व्हय? थांबा साहेब, ओरसे बाईंना विचारतो
ओरसे बाई : रेकॉर्ड प्रमाणे लिहिलय म्हणावं
बाबा : अहो पण आम्ही अर्जात लिहिलय ना मुलीच नाव ते का नाही लिहिलत? आणि हि हाताने लिहिलेली कॉपी का? हल्ली computerised copy मिळते ना?
ओरसे बाई : हे बघा आमच्या जवळ दवाखान्याच रेकॉर्ड आहे त्याप्रमाणे दिलय बनवुन, शिवाय इथे अजुन computer नाही ,मग कस देणार हातानीच देतो आम्ही लिहून
बाबा: पण अर्जात आम्ही लिहिलय ना मुलीच नाव ते का नाही लिहिलत?
ओरसे बाई : आम्ही नाही लिहू शकत साहेब, तुम्ही कसबा पेठेच्या ऑफिसमधल्या साहेबांकडून लिहुन आणा , मग तुम्हाला नाव घालून मिळेल.
बाबा : पण तुम्ही हे आधी का नाही सांगितलत?
ओरसे बाई : तुम्ही विचारल का? मग आम्ही कस सांगणार?
बाबा :(चडफडत) चुकलच आमच, लिहून आणतो कसबा पेठेतून.
बाहेर आल्यावर
कांबळे:  सॉरी साह्येब, माझ्या हातात काही नाही बघा, तुम्ही लिहून आना कसब्यातून मी लागलीच तुम्हाला कॉपी करुन देतो, मी नवीनच आहे हिथं ,माझं चालत नाही या मोठ्या साहेब लोकांपुढे
बाबा : it's ok, कांबळे, तुम्हाला नाही मी दोष् देत, इथे सुरुवातीलाच् सगळे नीट् सांगत् नाहीत् हा प्रॉब्लेम आहे.
स्थळ : घर बेल वाजते

तन्मया : बाबा आले वाटत, (दार उघडते), बाबा मिळालं का certificate?
बाबा : (तिच्या हातात ते नाव नसलेले हस्तलिखित certificate देतात)
तन्मया : you are really great Baba, (पण मग वाचताना वैतागते), हे काय नाव नाहीच माझं यावर आणि किती चुका केल्यात पत्त्यामधे
बाबा : हो ना , आता कसब्यातून त्यांनी लिहून आणायला सांगितले आहे कि त्यांना certificate वर नाव लिहून द्या, तू ते काम कर बेटा, मग मी ते पत्र घेवुन जाईन हवं तर पुन्हा धनकवडीला.
तन्मया : जाइन मी उद्या. पण बाबा त्यांनी हे आधीच का नाही सांगितले?
बाबा : जाउदे आता त्याबद्दल चर्चा करुन काही होणार आहे का? , माझ्या ऑफिसमधला  मित्र म्हणत होता १००० रु दे, लगेच मिळेल certificate.
तन्मया : हो बाबा माझा education consultant सुध्दा असच म्हणाला.
आई : काही पैसे द्यायची आवश्यकता नाही, आपण काही अवैध गोष्ट करतोय का? द्यावच लागेल त्यांना
तन्मया : आई पण मला visa ला apply करायचच आणि वेळेत मिळायला हव certificate.
आई : मिळेल.
बाबा : तुमच्या आईला घरात बसुन म्हणायला काय होतय? किती फेऱ्या मी घालतोय
आई: मग काय पैसे देवुन काम करुन घ्यायच म्हणता?
बाबा : तस मी म्हटल का?
तन्मया : तुम्ही आता भांडू नका त्यावरुन, मी उद्या लिहून आणते आणि नेवुन देते हव तर कात्रजला
बाबा : मी जाईन कात्रजला ,तू फक्त कसब्यातून लिहून आण

दुसऱ्या दिवशी तन्मया कसबा पेठेतल्या ऑफिसमधे बाणखेले मॅडम कडे
तन्मया : मॅडम,  मला माझे birth certificate हवे आहे, माझा जन्म धनकवडीत झालेला आहे,मी गेल्या आठवड्यात येवुन गेले...
बाई (तिला मधेच तोडत): मी सांगितल होत ना, इथे नाही मिळणार..धनकवडीलाच जाव लागेल तुम्हाला

तन्मया : मी तिकडे गेलेच होत मॅडम, मला जे birth certificate मिळालय त्यावर माझं नाव नाहीये. ते घालून घेण्यासाठी तुमच्या कडून पत्र हवयं
बाई : बघू ते certificate?
तन्मया :( त्यांना  certificate देते), इतरही कागदपत्रे आहेत, ती पण बघा(त्यांच्या हातात कागदपत्रे देते)
बाई : मी याच कागदावर लिहून देते ( त्या कागदावर लिहून देतात ’birth certificate वर मुलीचे नाव ’तन्मया’ लिहिण्यात यावे, सही करतात शिक्का मारतात)
तन्मया : Thank you madam
वेळ संध्याकाळ

तन्मया : बाबा, हे बघा त्या मॅडमनी लिहून दिलय,
बाबा : good, उद्या जातो मला सुट्टी आहे शनिवार आहे सकाळी १०-१०.३०ला जाईन् उद्या मिळून जाईल् birth certificate
दुसऱ्या दिवशी बाबा कात्रजच्या ऑफिसमधे जातात तिथल्या ओरसे बाईंच्या हातात् आधीचे birth certificate, आणि बाणखेले बाईंचे पत्र् देतात
बाबा : तुम्ही सांगितल्याप्रमाणॆ लिहून आणलय, आता द्या birth certificate वर नाव घालून
ओरसे बाई : पत्र बघत, साहेब हे नाही चालणार
बाबा : का?
ओरसे बाई : ह्याच्यावर जावक क्रमांक नाही लिहिलेला
बाबा : म्हणजे?
ओरसे बाई : म्हणजे outward no.
बाबा  : तो कशाला लागतो?
ओरसे बाई : हे सरकारी ऑफिस आहे, इथे सगळं नियमाप्रमाणे व्हाव लागत, नंबर घेवुन या, लगेच मिळेल birth certificate
बाबा : पण शिक्का मारलाय शिवाय सही पण केलेली आहे त्या बाईंनी , म्हणजे त्यांनीच लिहिलय मग outward no नसला तर काय बिघडलं?
ओरसे बाई  : हे बघा वाद घालत बसू नका, आम्हाला काम खूप आहेत, outward no. आणा मग बघू
बाबा :(मनातल्या मनात चडफडत ) बाहेर पडतात
ओरसे बाई : बघ ग, तांदळे कस त्या घोड्यावरन येणाऱ्या साहेबाला वाटेला लावल, फार शहाणे समजतात स्वताला
तांदळे : तर ग, कळेल त्याला सरकारी हिसका, बर झाल आज कांबळे नव्हता
ओरसे बाई  : तो असता तरी मी त्याला बरी देवु देईन

बाबा घरी येतात
(हताश स्वरात )
बाबा : खरच कंटाळलो,
तन्मया : काय झाल बाबा ?
बाबा : अग आता ती बाई outward no. आणा म्हणतीय, आई कुठे गेलीय ?
तन्मया : तिला आज ऑफिस नाही का? थांबा मी तिलाच फोन करुन सांगते
बाबा : तिला कळवून काय फायदा, ती जाते का कुठे? उलट आपल्यालाच चार शहाणपणाच्या गोष्टी सांगेल, त्यांची बाजू घेवुन आपल्याला बोलेल शेवटी ती पण एक सरकारी आधिकारीच ना?
तन्मया : काही नाही बाबा, ती अशी नाहीये, तिला मी सांगते
(तन्मया आईला फोन करुन सगळी स्टोरी सांगते)
तन्मयाची आई ऑफिसमधे
तन्मयाची आई (मनात): अशा प्रकारे हेलपाटे घालत राहिल तर वर्षभरात देखील हिला birth certificate मिळणार नाही.काय बरं कराव?
(बराच वेळ विचार करते मग एकदम सुचून PMC ची वेब साईट बघावी, तिथे कमिशनर साहेबांचा मेल आय.डी असेल तर त्यांच्याकडेच तक्रार करावी.बघू काय होतय.
वेब साईट उघडते, त्यातून कमीशनरचा मेल आय.डी घेते) शांतपणे विचार करून एक मेल लिहून त्यांना पाठवते.)

सोमवार सकाळ
तन्मयाची आई ऑफिसमधे आलेली आहे. सकाळी सुरुवातीला नेहमी प्रमाणे ती मेल चेक करताना तिला कमिशनरांकडून आलेली मेल दिसते.
तन्मयाची आई : वा, मेल ला उत्तर आलेल दिसतय. (मेल वाचते मेल मधे त्यांनी तुमची तक्रार आरोग्य आधिकाऱ्यांकडे पा्ठविल्याचे लिहेलेल आहे)
                  : आरोग्य आधिकाऱ्यांची मेल ही आलेली आहे,(या मेल मधे त्यांनी एका डॉक्टरचा नंबर दिलेला आहे त्यांना संपर्क करायला सांगितले आहे)
तन्मयाची आई : फोन करायचा प्रयत्न करते,पण फोनच लागत नाही.(कंटाळून कामाला लागते )
लंच टाईम

तन्मयाची आई : (स्वगत) आत्ता फोन करावा लागेल, फोन लावते लागतो हॅलो मी मिसेस राव बोलते, आरोग्यआधिकाऱ्यांकडून तुमचा नंबर मिळाला..माझ्या मुलीच्या  birth certificate  बद्दल् बोलायच होत
पलिकडून : मॅडम मी आत्ता महत्त्वाच्या मिटींगमधे आहे, तुमच्या मुलीचे डिटेल्स मला sms करा
तन्मयाची आई : ठिक् आहे, Thank you.
तन्मयाची आई : आता त्या डॉक्टरांना आणि आरोग्य आधिकारी दोघांना sms, मेल् दोन्ही करते
दुपारी चार
तन्मयाच्या आईला आरोग्य आधिकाऱ्य़ांचा मेल येते त्यात त्यांनी कागदपत्रे घेवुन भेटायला बोलावले आहे.
(तन्मयाची आई तिच्या बाबांना फोन लावते, त्या आधी तिची कामे आटोपुन लवकर निघण्याची परवानगी घेते)
आई : हॅलो, मला आत्ताच PMCच्या  हेल्थ ऑफिसरांची मेल आलीय, त्यांनी कगदपत्रे घेवुन भेटायला बोलावलय. तुमच्या कडे सगळी कागदपत्रे आहेत. माझ्या ऑफिसमधे येता का? आपण जाऊ
बाबा : मी आज दुपारीच जाऊन आलोय परत कसबा पेठेत , काही झाले नाही, पण मी येतोच जाऊ आपण
वेळ सव्वापाच तन्मयाचे आई बाबा PMCच्या  हेल्थ ऑफिसरच्या ऑफिसबाहेर
शिपाई : कुणाला साहेबांना भेटायचय? अपॉंट्मेंट घेतलीय?
आई : नाही, पण त्यांनीच आत्ता बोलवलय, मला मेल आली होती
शिपाई : कार्ड द्या बाई तुमचं
(आई तिच कार्ड काढुन देते, शिपाई ते घेवुन जातो लगेच बाहेर येतो)
शिपाई : जा मॅडम आत, साहेब बोलावत आहेत
दोघे आत जातात साहेबांची प्रशस्त केबीन आत बरेच लोक बसलेले दोघांना बघुन
साहेब : तुम्हीच कमीशनर साहेबांना मेल लिहिली होतीत
आई : हो सर,
साहेब : बघू तुमच्या मुलीची कागदपत्रे
आई : ही घ्या सर (देते), माझ्या मुलीला परदेशात शिकायला जायचय सर, व्हिसा साठी birth certificate  हवयं आणि ते प्रिंटेड म्हणजे computerized असायला हवं
साहेब : कागदपत्रे बघतो, तुम्ही असं करा कसबा पेठेतल्या ऑफिसमधल्या बाणखेले बाईंना भेटा परवा तुम्हाला हवं तस birth certificate मिळून जाइल
बाबा : सर मी आज दुपारीच तिकडे जाऊन आलो, त्या देणार नाही म्हणाल्या
साहेब :  आता मी सांगतोय ना, त्या देतील मी आत्ता त्यांना फोन वर सांगतो (फोन लावतात)
साहेब : हॅलो, बाणखेले बाई, आरोग्य आधिकारी बोलतोय, मी आत्ता ज्यांना तुमच्याकडे पाठवतोय त्यांच्या मुलीचे birth certificate परवा त्यांना मिळेल असं बघा, हो साडेपाच वाजलेत घरी जायची घाई करु नका त्यांना भेटल्याशिवाय ऑफिस सोडू नका
आई : thank you very much sir
साहेब : तुम्ही सेनापती बापट रोडवर राहता?
बाबा : हो, का?
साहेब : मी देखील तिकडेच राहतो, तुमच्या सोसायटीच्या बाजुलाच
बाबा : आम्ही १० वर्षांपूर्वी इकडे आलो त्या आधी धनकवडीला होतो
साहेब : ok,
आई : सर आम्ही निघतो, कसबा पेठेत् जायच आहे thank you once again
साहेब  : हो जा लवकर
आई बाबा आता पुन्हा कसबा पेठेतल्या ऑफिसमधे

आई :  माझ्या मुलीच्या  birth certificate साठी आलोय , आत्ता तुम्हाला साहेबांचा फोन आला होता ना?
बाणखेले बाई (बाबांकडे बघुन): तुम्ही आला होतात ना दुपारी तेंव्हा सांगितल होत ना इथे काम होणार नाही म्हणून पुन्हा पुन्हा कशाला येता?
बाबा : पण आत्ता तुम्हाला साहेबांचा फोन आला होता ना?
बाणखेले बाई : साहेबांना काही माहिती नाही हो, त्यांना काय होतय फोन करायला!
(आई साहेबांना मोबाइल वर फोन लावते )
आई: सर ,तुम्ही सांगितल्या प्रमाणे कसबा पेठेतल्या ऑफिसमधे आलोय पण बाणखेले बाई काम होणार नाही म्हणताहेत, काय देवु त्यांना फोन? ठिक आहे
बाणखेले बाईंना फोन देते
बाणखेले बाई :  साहेब, हो साहेब, देते साहेब , पण साहेब ते धनकवडी... नाही म्हणजे होइल ना साहेब, तस काही नाही साहेब देते देते साहेब
आई : द्या तो फोन इकडे,
बाणखेले बाई : पण मॅडम साहेबांना आम्ही नाही सांगू शकत, धनकवडी ग्रामपंचायतीत होती ना? तिकडे अजुन कॅम्प्युटर गेलेला नाही तिकडे आमचं जन्म मॄत्यूच सॉफ्ट्वेअर गेलेल नाही
बाबा : धनकवडी महानगरपालिकेत येवुन १७ वर्ष होवुन गेली,आम्ही टॅक्स भरतो ना
बाणखेले बाई  : टॅक्सचं इथं सांगु नका
आई : बर, सॉफ्ट्वेअर तिकडे जायची काय जरुर आहे? तिकडच रेकॉर्ड इकडे येवु शकत नाही का?
बाणखेले बाई  : येवु शकेल पण त्याला वेळ लागेल
आई : हे बघा बाई , मी गेले दोन महिने वाट बघितली , नियमाप्रमाणे गेले, इकडे खूप हेलपाटे घातले, आणि काम होत नाही दिसल्यावर तुमच्या साहेबांकडे गेले आता जर तुम्ही सहकार्य करणार नसाल तर मी कमीशनरांकडे तुमची तक्रार करेन
बाणखेले बाई : अहॊ मॅडम मी नाही म्हणाले का? देते ना ,उद्या रेकॉर्ड मागुन घेते परवा तुम्ही दुपारी वॉर्ड ऑफिसात जा तिकडे तुम्हाला मिळेल birth certificate
आई : मी परवा सकाळी इथे फोन करेन,मग दुपारी मुलीला वॉर्ड ऑफिसमधे पाठवेन.
बाणखेले बाई : चालेल मॅडम परवा मिळेल तुम्हाला birth certificate
आई : Thank you !

   हे नाटक इथे संपले नाही ,बाणखेले बाईंनी कबूल केले तरी परवा वॉर्ड ऑफिसात birth certificate मिळाले नाही.तो शुक्रवार होता मधे शनिवार-रविवार सुट्ट्या आल्या.सोमवारी पण तन्मयाला वॉर्ड ऑफिसमधे certificate तयार आहे पण सही व्हायची आहे असे सांगून तासभर बसायला लावले आणि अखेर शेवटी birth certificate मिळाले !

यात आई-वडील सुशिक्षित असून त्यांना मुलगी २३ वर्षाची होईपर्यंत birth certificate घ्यावेसे वाटले नाही ही त्यांची चूक आहेच.पण गरज असल्याशिवाय माणूस कोर्टासारखी सरकारी कार्यालयाची पायरी चढत नाही हे पण तितकेच खरे. 

सध्या विकास आणि computerization बद्दल खुपऐकायला येतय, टि.व्हीवर निवडणुकांच्या काळातल्या जाहिराती बघताना आपण याच महाराष्ट्रात राहतो का? असा प्रश्ण पडावा. काय ते गुळगुळीत रस्ते,मेट्रो आणि विमानतळे, चकाचक ऑफिसेस त्यातल्या खिडकीवर जायचा अवकाश कि मिळणारी कागदपत्र ! प्रत्यक्षात सामान्याच्या नशिबी किती हेलपाटे, किती यातायात !. तन्मयाची आई सरकारी खात्यात काम करणारी असल्याने तिला कमिशनर साहेबांना मेल लिहायची बुध्दी झाली आणि त्यांनी ही एका सरकारी आधिकाऱ्याच्या तक्रारीची योग्य दखल घेतली म्हणून त्यांना birth certificate मिळाले तरी , पण इतरांकडे काय पर्याय? एकतर विनाकारण लोकांना पैसे खायला द्या आणि काम करुन घ्या, ज्याच्याजवळ पैसा नसेल त्यांनी हेलपाटे घाला. 

वास्तविक प्रत्येक महानगरपालिकेची वेबसाईट आहे त्याच्यावर प्रत्येक प्रमाणपत्राकरीता काय काय करावे याची माहिती देणे त्यांना सहज शक्य आहे.त्यांच्या सगळ्या कार्यालयात देखील अशा प्रकारच्या सूचनांचे फलक लावायला काय हरकत आहे? लोकांचे काम सहज  कसे होईल या साठी कार्यपध्द्तीत बदल घडायला हवेत

मोदींच्या नव्या राजवटीत असे पण अच्छे दिन येतील का? 



No comments: